Mindfulness, medytacja, wizualizacja - to co raz częstsze pojęcia, które słyszymy w kontekście przygotowania sportowców. Techniki te mają pomagać im w osiąganiu jak najlepszych wyników, uczyć panowania nad stresem oraz pomagać w walce z presją. Poznaj sekrety przygotowania mentalnego najlepszych sportowców.
Coraz częściej i głośniej mówi się o przygotowaniu mentalnym w sporcie. Mit o stalowym i niezniszczalnym zawodniku zaczyna upadać. Topowi sportowcy otwarcie mówią o problemach psychicznych, wyniszczającej ich presji, epizodach depresyjnych czy hejcie, który w dzisiejszych czasach dotyka ich szczególnie mocno. Rozwój technologii i mediów społecznościowych pozwalają na postawienie negatywnej i krzywdzącej opinii w ciągu zaledwie kilku sekund. Dlatego zdrowie, jak i przygotowanie psychiczne jest obecnie tak samo ważne, jak przygotowanie i trening fizyczny.
Gdy zagłębisz się w przygotowania topowych zawodników czy nawet legend sportu, takich jak Michael Jordan, Kobe Bryant czy Muhammad Ali, zauważysz, że przywiązują oni bardzo dużą wagę do treningu mentalnego.
Czym właściwie jest 'mindfulness'?
Mindfulness (z ang.) możemy przetłumaczyć jako uważność, skupienie uwagi na tym co dzieje się tu i teraz. Podczas tego procesu kierujemy całą swoją uwagę na bieżącą chwilę, bez formułowaniu osądów.
To trening zarządzania emocjami, uważność na swoje myśli i potrzeby, dystansowanie się od zdarzeń, na które nie mamy wpływu, pełna akceptacja bieżącego doświadczenia, dostrzeganie chwil obecnych w naszym życiu, pełna koncentracja nad przebiegiem wykonywanych czynności, przyjmowanie i akceptowanie emocji, myśli i wrażeń zmysłowych
Praktyka ta opiera się głównie na naukach buddyzmu i hinduizmu choć można też odnaleźć jej korzenie w innych religiach (chrześcijaństwo, judaizm czy islam). Mindfulness nie jest stricte praktyką religijną lecz jedynie opiera się na jej tradycjach i naukach. W jego składowych możemy także dostrzec techniki wywodzące się z jogi oraz umiejętność kontroli oddechu.
We współczesnych czasach została opracowana przez amerykańskiego psychiatrę Jona Kabata-Zinna i ujęta w 8 tygodniowy program redukcji stresu zwany jako MBSR (mindfulness-based stress reduction). Jego skuteczność została potwierdzona badaniami klinicznymi co przyczyniło się do gwałtownego wzrostu jej popularności.
„To prawie tak, jakbyś odsunął się od siebie i obserwował siebie w chwili obecnej… Pozostajesz przy doświadczaniu emocji w chwili obecnej, będąc jej świadomym, zamiast reagować na nią i dać się jej ponieść.” - George Mumford
Na czym polega wizualizacja?
Wielu psychologów sportowych z powodzeniem stosuje u zawodników techniki wizualizacji. Często polegają one na odtwarzaniu danych wzorców ruchowych czy wyobrażaniu przebiegu startu. Zawodnicy zanim przystąpią do startu wyobrażają sobie jego przebieg, wykonywane ruchy i wszelkie inne czynności związane z daną dyscypliną. Ta subtelna praca wykonywana przez ich mózg pozwalała na wprowadzanie poprawek i doskonalenie ruchu i techniki, tak aby były w rzeczywistości jeszcze bardziej wydajne.
Nasz mózg reaguje tak samo na to co wykonujemy fizycznie, jak i to co jedynie sobie wyobrażamy. Nasze ciało reaguje podobnie, gdy wykonujemy coś rzeczywiście i fizycznie lub gdy tylko ulegamy fantazjom na ten temat. Ważne jest, aby to co wykonujemy na treningu było doskonalone i powtarzane w naszej głowie. Trening fizyczny i mentalny idą ze sobą w parze. To co wizualizujemy staramy się odtworzyć na sali treningowej.
„Mózg nie widzi różnicy między tym, co myślimy, a tym, czego doświadczamy. Jeśli więc wyobrażamy sobie lub myślimy o czymś związanym z przeszłością lub przyszłością, na pewnym poziomie doświadczymy tego wydarzenia – łącznie ze wszystkimi emocjami, jakie ono wywołuje”. - George Mumford
Umysł - sekretna broń topowych zawodników
Michael Jordan - jeden z najbardziej rozpoznawalnych i utytułowanych sportowców świata. Olimpijski medalista, ikona, członek Koszykarskiej Galerii Sław. Mówi się, że Michael Jordan nie urodził się z wybitnym talentem koszykarskim, do swojego sukcesu doszedł ciężką pracą oraz... siłą umysłu. Osoby nastawione na rozwój wierzą, że ich umiejętności mogą stale wzrastać. Są otwarte na naukę, rozwiązywanie problemów, pokonywanie przeszkód i wytyczanie nowych ścieżek.
W filmie 'The Last Dance' redaktor Rare Air Media Mark Vancil stwierdził : „Michael jest mistykiem. Nigdy nie był nigdzie indziej. Jego dar nie polegał na tym, że potrafił wysoko skakać, szybko biegać i strzelać do kosza. Jego dar polegał na tym, że był całkowicie obecny.” Zamiast martwić się o oddanie kolejnego strzału lub denerwować się ostatnim, który nie trafił, Jordan był w stanie zachować uważną świadomość, co stawiało go w niesamowitej sytuacji, w której zawsze mógł być najlepszą wersją siebie.
Z kolei Kobe Bryant to najmłodszy gracz, który rozpoczął grę w lidze NBA. Legenda tego sportu. Zawodnik, który zdobył najwięcej tytułów MVP (Most Valuable Player), medalista olimpijski, zdobywca Oscara za film „Dear Basketball”. Oprócz wrodzonego talentu, ciężkiej pracy, systematyczności i umiejętności przekuwania swoich słabości w mocne strony Kobe posiadał również niesamowite zdolności kierowania własnym umysłem.
Kobe był wewnętrznie nastawiony na sukces, jego dyscyplina, skupienie na każdym aspekcie gry i zespole, zasady oraz styl życia wykreował go na niekwestionowanego lidera, który budził szacunek i respekt. Bryant zaczynał dzień od spokojnej i samotnej lub prowadzonej sesji medytacyjnej. Praktykował również treningi uważności i świadomego oddechu. Zdawał sobie sprawę z tego jak ważne, obok intensywnego treningu fizycznego, jest jego samopoczucie i kondycja psychiczna. Rozumiał siłę umysłu i jego wpływ na grę. Stosował techniki wizualizacji, zagłębiał tajniki Zen oraz kontrolował swoją dietę oraz ilość i jakość snu.
Będąc zawodnikiem na takim poziomie sportowym jak Jordan czy Bryant, trzeba się liczyć z ogromną presją, oczekiwaniami kibiców, dokładną analizą i oceną każdego sukcesu jak i porażki. Dzięki medytacji mogli się 'wyzerować ' i skupić w danym momencie, byli w stanie wykonać idealny rzut mimo niekomfortowych warunków czy okoliczności.
Muhammad Ali to legenda boksu, która dla wielu zawodników jest motywacją i idolem. Mistrz świata wagi ciężkiej, medalista olimpijski oraz symbol popkultury i przemian społecznych lat 60-tych i 70-tych w USA.
Mimo, iż nie miał idealnych warunków fizycznych do bycia bokserem i mało kto stawiał na jego karierę to obecnie uznawany jest na najlepszego pięściarza wszech czasów.
Mówi się, że jego kariera w większym stopnie opiera się na psychologii zorientowanej na rozwój niż warunkach fizycznych.
Ali pomaga nam zrozumieć, że nastawienie na rozwój polega na wzrastaniu w siłę, niezależnie od tego, jak słabe były jego zdolności fizyczne. Zamiast patrzeć w lustro i mówić: „Nie jestem wystarczająco dobry, aby zostać mistrzem”; zamiast tego mówił : „Zamierzam wybrać inną ścieżkę, aby osiągnąć wielkość”. I to zrobił…
Ali wizualizował swój sukces przed każdą walką, wyobrażając sobie, że wygrywa i odczuwa emocje zwycięstwa. Wizualizował także swoich przeciwników oraz ich mocne i słabe strony, przygotowując się mentalnie na wyzwania, przed którymi stanie.
Praktykował także medytację, aby oczyścić umysł i skupić myśli. Wierzył, że pomoże mu ona odnaleźć wewnętrzny spokój i połączyć się z wyższym 'ja', co dawało mu poczucie celu i kierunku.
Ali mówił do siebie w pozytywny i wspierający sposób, przypominając sobie o swoich mocnych stronach i umiejętnościach. Wierzył, że skupiając się na swoich pozytywnych cechach, może pokonać wszelkie przeszkody, które staną mu na drodze.
Sile skupienie myśli i emocji na zwycięstwie, autosugestia, afirmacja, wizualizacja. medytacja, nastawienie na rozwój, uważność i dokładna analiza przeciwnika podczas walki pozwalała mu zdobywać kolejne mistrzostwa. Trening mentalny i rozwój sposobu myślenia Muhammada Alego były kluczowymi czynnikami jego sukcesu jako boksera, jak i osoby publicznej.
Po raz kolejny możemy zwrócić uwagę na to, że umysł może być stawiany na równi, a nawet przewyższać zdolności i warunki fizyczne, jeśli chodzi o przygotowanie sportowców do walki. Jeżeli jego potęgę i możliwości wykorzystuje się umiejętnie i skupia tak samo dużo uwagi na jego trenowaniu to można osiągnąć rezultaty, jakich nawet nie oczekiwaliśmy.
Być jak mistrz
Niezależnie od tego czy jesteśmy zawodowymi sportowcami, czy uprawiamy sport rekreacyjnie często wymagamy od siebie coraz lepszej formy i wyższych wyników. Mając obecnie dostęp do doświadczonych trenerów i klubów sportowych, dietetyków, fizjoterapeutów, mnóstwa filmów i publikacji dotyczących ćwiczeń i ich poprawnej techniki możemy uzyskać świetne wyniki i sylwetkę. Jednak zgłębiając tajniki ludzkiego umysłu oraz potęgę treningu mentalnego możemy wspiąć się na sam szczyt. Kariery i ścieżki sportowe legendarnych sportowców pokazują nam, że wykorzystanie możliwości własnego umysłu w połączeniu z ciężkimi i sumiennymi treningami gwarantują sukces.
Comments